τσίρπημα < τσιρπώ = κουνώ, τινάζω
Ο χορός Τσίρπημα είναι κλειστού κύκλου χορός, που ανοιγοκλείνει. Στα γυρίσματα οι χορευτές κουνούν ταυτόχρονα, δυνατά τα χέρια τους («τσιρπούν ντου»). Στο 4ο βήμα κτυπούν δυνατά το αριστερό τους πόδι στο έδαφος. Οι κυκλικοί χοροί της Καππαδοκίας, ήταν τραγουδιστοί, χωρίς όργανα. Χόρευαν και τραγουδούσαν ταυτόχρονα. Οι γυναικείοι κυκλικοί χοροί είναι περισσότερο σεμνοί κι αργοί. Οι αντρικοί χαρακτηρίζονται για το αποφασιστικό βήμα με μετρημένες σταθερές κινήσεις, στα στρωτά μέρη, και ζωηρά πηδήματα κι έντονα χτυπήματα των ποδιών στο έδαφος, στα γυρίσματα. Το σύνηθες κτύπημα των ποδιών στο έδαφος, είναι μια αρχαία ελληνική κίνηση χορού και πρακτική που έχει ως στόχο να ξυπνήσει ή να ειδοποιήσει τους νεκρούς, που κατοικούν κάτω απ’ την Γη, να αφυπνισθούν και συμμετέχουν στην γιορτή και τον χορό των ζωντανών φίλων τους. Η κίνηση αυτή, που ανιχνεύεται στην μινωική Κρήτη, δείχνει – σε έναν βαθμό – και την συγγένεια Κρητών και Καππαδοκών. Όπως την δείχνουν και οι ελικοειδείς χοροί, που παραπέμπουν στους μινωικούς χορούς αναπαράστασης της εισόδου του Θησέα στο λαβύρινθο, που χορεύονταν στις Κυκλάδες και στις ιωνικές και δωρικές πόλεις.
Σενέμ
Την πόρτα του κήπου άνοιξα Κι όλους ‘κει μέσα τους έβαλα. Της αγάπης μου τη μυρωδιά αναδίδει. Ξύπνα, νέε, ήρθε το θήραμά σου! Μεγάλη η κοιλάδα, εκεί είναι η αγάπη μου. Εκεί είναι η Σενέμ, την είδα εγώ! Στον κήπο μας φυτρώνουν ψάθες, Φίδια και χήνες τριγυρίζουν. Μαύρα είναι τα μαλλιά της Σενέμ, Η τσατσάρα της χρυσή, η τσατσάρα πορφυρή. Χτίζουν τ’ αηδόνια στον κήπο φωλιές και παίζοντας, το ένα τ’ άλλο κυνηγά.
Senemi
Astim bahçanin ğapisi Icine ğoydum hepesi Geldini yarim hokusu. Uyan, oğlan, avin geldi! Dere bol’ lur, yarim var dir, Senemi gördüm da var dir! Bahçamisin ici saz dir, Içine yilan da ğaz dir Senemin saçlari ğara, Althn darağ, ğina darah. Bahçada bilbil yuvalar Birbirine ğovalar da. Από το cd: «Απόηχοι της Καππαδοκίας – Τραγούδια από το Τσαρικλί». Το c.d. αυτό περιέχει 17 τραγούδια και είναι το πρώτο μέρος μιας πρακτικής μελέτης του καραμανλήδικου τραγουδιού.
Έρευνα – καταγραφή: Θανάσης Β. Παπανικολάου, επιμ. Γ. Κ. Χατζημιχελάκης.