Στην Ευρώπη υπάρχει μια πληθώρα τυριών που παράγονται με ξεχωριστή μέθοδο και ιδιαίτερη γεύση, υφή και άρωμα τα οποία παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην παράδοση κάθε τόπου. Η Ε.Ε. παρά την ελεύθερη διακίνηση προϊόντων, υπηρεσιών και προσώπων, έχοντας αποδεχτεί τη διαφορετικότητα κάθε κράτους μέλους όσον άφορα στα έθιμα, στις παραδόσεις και στη διατροφή, θέσπισε τον κανονισμό 2081/92, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, ο οποίος αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό 510/2006.
Όσον αφορά τα τυριά, οι φυλές των αγροτικών ζώων, ο τρόπος διαχείρισης και εκτροφής των ζώων, οι εδαφο-κλιματικές συνθήκες της περιοχής μαζί με τη μέθοδο παρασκευής και ωρίμανσης των τυριών αποτελούν τους παράγοντες εκείνους οι οποίοι κάνουν ένα τυρί να ξεχωρίσει και να αποτελέσει τμήμα της παράδοσης μιας περιοχής. Η προστασία των ονομασιών προέλευσης και των γεωγραφικών ενδείξεων μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης των μειονεκτικών και απομακρυσμένων περιοχών, αυξάνοντας την αναγνωρισιμότητα των προϊόντων και κατά συνέπεια τα εισοδήματα των παραγωγών. Ταυτόχρονα, οι προστατευόμενες οι ονομασίες κατοχυρώνουν και τους καταναλωτές, σχετικά με την προέλευση των προϊόντων που αγοράζουν.
Προδιαγραφές
Οι 21 προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης των ελληνικών τυριών έχουν ορισμένες κοινές προδιαγραφές. Παρασκευάζονται με παραδοσιακή τεχνολογία από γάλα το οποίο προέρχεται από φυλές αιγών, προβάτων ή και αγελάδων οι οποίες εκτρέφονται σε οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή, έχουν προσαρμοστεί πλήρως στο περιβάλλον και η διατροφή τους βασίζεται στη χλωρίδα της περιοχής. Οι φυλές αυτές είναι πλήρως προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες και αξιοποιούν άριστα τους φτωχούς ελληνικούς βοσκότοπους, με την εκπληκτική όμως ποικιλία ενδημικής βλάστησης.
Οι ντόπιες φυλές ζώων χαρακτηρίζονται για τη χαμηλή γαλακτοπαραγωγή τους αλλά και για το ιδιαίτερα πλούσιας χημικής σύστασης και εξαιρετικών οργανοληπτικών ιδιοτήτων γάλα τους. Η παρασκευή και ωρίμανση των τυριών πραγματοποιούνται σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής. Κατά την παρασκευή τους απαγορεύεται η συμπύκνωση, η προσθήκη σκόνης ή συμπύκνωση γάλακτος, πρωτεϊνών γάλακτος, καζεϊνικών αλάτων, χρωστικών, συντηρητικών και αντιβιοτικών ουσιών. Οι ονομασίες στις οποίες έχει δοθεί προστασία υπάγονται σε σύστημα ελέγχου, ώστε να κατοχυρώνονται, τόσο οι παραγωγοί από απομιμήσεις, όσο και οι καταναλωτές από παραπλανητικές ενδείξεις στα τρόφιμα.
Οι έλεγχοι αφορούν στην ορθή τήρηση των προδιαγραφών και την ορθή χρήση της επισήμανσης. Απαγορεύεται η παραγωγή, εισαγωγή, εξαγωγή, διακίνηση και εμπορία τυριού με κάποια από τις Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης, εφόσον δεν πληρούνται όλες οι προδιαγραφές παραγωγής του.
Πίνακας Ελληνικών Τυριών Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.)
ΟΝΟΜΑ ΤΥΡΙΟΥ | ΕΙΔΟΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ | ΜΕΓΙΣΤΗ ΥΓΡΑΣΙΑ (%) | ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΛΙΠΟΣ Ξ.Ο.(%) |
---|---|---|---|
ΤΥΡΙΑ ΑΛΜΗΣ | |||
Φέτα | Πρόβειο – Γίδινο | 56% | 43% |
Καλαθάκι Λήμνου | Πρόβειο – Γίδινο | 56% | 43% |
Σφέλλα | Πρόβειο – Γίδινο | 45% | 40% |
Μπάτζος | Πρόβειο – Γίδινο | 45% | 25% |
ΜΑΛΑΚΑ ΤΥΡΙΑ | |||
Γαλοτύρι | Πρόβειο – Γίδινο | 75% | 40% |
Κατίκι Δομοκού | Πρόβειο – Γιδινο | 75% | 40% |
Πηχτόγαλο Χανίων | Πρόβειο – Γίδινο | 65% | 50% |
Ανεβατό | Πρόβειο – Γίδινο | 60% | 45% |
Κοπανιστή | Πρόβειο – Γίδινο – Αγελαδινό | 56% | 43% |
ΗΜΙΣΚΛΗΡΑ ΤΥΡΙΑ | |||
Κασέρι | Πρόβειο – Γίδινο | 40% | 40% |
ΣΚΛΗΡΑ ΤΥΡΙΑ | |||
Κεφαλογραβιέρα | Πρόβειο – Γίδινο | 40% | 40% |
Γραβιέρα Αγράφων | Πρόβειο – Γίδινο | 38% | 40% |
Γραβιέρα Κρήτης | Πρόβειο – Γίδινο | 38% | 40% |
Γραβιέρα Νάξου | Αγελαδινό | 38% | 40% |
Λαδοτύρι Μυτιλήνης | Πρόβειο – Γίδινο | 38% | 40% |
Μετσοβόνε | Αγελαδινό ή Αγελαδινό – Πρόβειο – Γίδινο | 38% | 40% |
Σαν Μιχάλη | Αγελαδινό | 40% | 36% |
Φορμαέλλα Παρνασσού | Πρόβειο – Γίδινο | 50% | 40% |
ΤΥΡΙΑ ΤΥΡΟΓΑΛΑΚΤΟΣ | |||
Μανούρι | Πρόβειο – Γίδινο | 60% | 70% |
Ξινομυζήθρα Κρήτης | Πρόβειο – Γίδινο | 55% | 45% |
Ξύγαλο Σητείας | Πρόβειο – Γίδινο | 75% | 33% |
Πληροφορίες: «Ελληνικά Τυριά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης» – Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, δ/ση Βιολογικής Γεωργίας – τμήμα ΠΟΠ-ΠΓΔ-ΙΠΠ http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/POP-PGE/cheese-low40.pdf
Πηγή: Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης http://www.minagric.gr/index.php/el/for-farmer-2/2012-02-02-07-52-07/ellinikaproionta/1270-tiria
Μπορείτε να προμηθευτείτε τυριά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.), μικρών παραγωγών από όλη την Ελλάδα, στα «Καραμανλίδικα του Φάνη», Σωκράτους 1 και Ευριπίδου 52.